Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at the Combined Briefing on Myanmar at the Third Committee of the 79th session of the UN General Assembly, held on 29 October 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်းအဝေး၌ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သက်ဆိုင်သူများမှ စုပေါင်းရှင်းလင်းခြင်းနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က စစ်ကောင်စီက အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် လေကြောင်းမှ ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခြင်း၊ ကျေးရွာများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်း၊ လူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ မတရား ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခြင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျားမအခြေပြု အကြမ်းဖက်ခြင်း၊ အတင်းအကျပ် တပ်သားစုဆောင်းမှုနှင့် အခြားအခြားသော နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်မှုခင်းများကို တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လုံးဝဥဿုံ လွတ်ကင်းစွာ ကျူးလွန်နေခြင်း ကြောင့် မြန်မာပြည်သူများမှာ ယခင်က မကြုံ တွေ့ဖူးသော အတိုင်းအဆဖြင့် နေ့စဉ် နေ့တိုင်း အလွန်အမင်း ဒုက္ခကျရောက်နေ၊
အချို့သော ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဤမျှ လူမဆန်သော စစ်ကောင်စီအား ထောက်ခံအားပေးကာ လက်နက်၊ ခဲယမ်း၊ နှစ်မျိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ပစ္စည်းများနှင့် ဆက်စပ် နည်းပညာများကို မည်သို့သော စိတ် အခြေအနေ ဖြင့် ပံ့ပိုး ထောက်ပံ့ပေးနေနိုင်သည်ကို မိမိ အနေဖြင့် မေးခွန်းထုတ်လို၊
စစ်ကောင်စီသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု ၏ လက်သည် တရားခံဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့် အရေးဥပဒေနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေများကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်လျက်ရှိ၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲမှတဆင့် ဖော်ထုတ်ပြသထားသည့် ပြည်သူ့ဆန္ဒကို လစ်လျူရှုကာ တရားမဝင် အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များကို ဆက်လက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားကာ နိုင်ငံရေးပါတီအများစု ကိုလည်း ဖျက်သိမ်းထား သည်ကို အားလုံးအနေဖြင့် မမေ့လျော့သင့်၊
ပြဿနာ၏ ဇစ်မြစ်ဖြစ်သည့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်၊ တရားမဝင်သော စစ် အာဏာသိမ်းမှုနှင့်တကွ ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် အစဉ်အလာတို့ကို မဖြေရှင်းပါဘဲ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာမှု အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မည် မဟုတ်၊
စစ်ကောင်စီ မှ စီစဉ် သော မည်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကမျှ လွတ်လပ်၊ တရား မျှတမှုနှင့် အားလုံးပါဝင်မှု ရှိမည်မဟုတ်၊ ပဋိပက္ခများနှင့် ပြည်သူ့ဒုက္ခ တို့ကိုသာ တိုးပွားလာစေမည်ဖြစ်၊
မြန်မာပြည်သူများအနေဖြင့် စစ်ကောင်စီက စီစဉ်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲ ကို အပြင်းထန်ဆုံး ကန့်ကွက်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာမှလည်း အလားတူ လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ငင်း အရေးတကြီးဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စမှာ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းမှု ရပ်တန့်ရေးပင်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်တွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော (၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးအတွင်း လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) ၌ ၂၉-၁၀-၂၀၂၄ ရက် (အင်္ဂါနေ့)၊ နံနက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သက်ဆိုင်သူများက စုပေါင်း ရှင်းလင်းခြင်းနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်အား ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါ အစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ယန္တရား အကြီးအကဲနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းတို့က ၎င်းတို့၏ အစီရင်ခံစာ အသီးသီးကို အဓိက အခြေခံကာ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၂၉) နိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များက ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက မိန့်ခွန်း ပါဝင်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်၏ မိန့်ခွန်းတွင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိက ပါဝင်ပါသည်-
(က) ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မြန်မာနိုင်ငံအထူးကိုယ်စားလှယ်အနေဖြင့် ဤရာထူး အား စတင်တာဝန်ယူချိန်မှစ၍ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း၊ IIMM အကြီးအကဲနှင့် ၎င်း၏ အဖွဲ့အနေဖြင့် အပ်နှင်းထားသော လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ပြည့်ပြည့်ဝဝ ဖော်ဆောင်၍ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ နှစ်စဉ် အစီရင်ခံစာများ၊ မိန့်ခွန်းများနှင့် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်များ ထုတ်ပြန်ပေးခြင်းနှင့် အထူး အစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူမှလည်း ရိုဟင်ဂျာပြည်သူများနှင့် ထိရှလွယ်သော အုပ်စုများ ရင်ဆိုင်နေရ သည့် စိန်ခေါ်မှုများ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေအား အများသိရှိစေရန် အစဉ်တစိုက် ထုတ်ဖော်ပြောကြားပေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ၏ ထိရောက်သော တုံ့ပြန်မှုတို့ အား တိုက်တွန်း တောင်းဆိုခြင်းတို့အတွက် ကျေးဇူးအထူးတင်ရှိပါကြောင်း၊
(ခ) မြန်မာအရေးကိစ္စအတွက် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍများသည့် အရေးကြီးကြောင်း၊ မိမိမှ လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ် (၂) ပတ်ခန့်က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ ဘဏ္ဍာရေး ကော်မတီတွင် ပြောကြားခဲ့သည့် အတိုင်း ၎င်းတို့၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် နိုင်ရန် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် လိုအပ်သည့် အကူအညီများနှင့် လုံလောက်သည့် ရန်ပုံငွေများ ပံ့ပိုးပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊
(ဂ) ဆွေးနွေးသူများ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည့်အတိုင်းပင် မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့တွင် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ချိန်မှအစပြု၍ ပိုမို ရှုပ်ထွေးကာ အလွန်အမင်း ဆိုးရွားလာလျက်ရှိကြောင်း၊ အစီရင်ခံစာများ ပြုစုထားသည့် နှောင်းပိုင်းကာလများ၌ပင် နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှု နှင့် လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေများမှာ စိုးရိမ်ဖွယ်ကောင်းအောင် ဆုတ်ယုတ်လာခဲ့ ကြောင်း၊
(ဃ) တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု (၄) နှစ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာချိန်တွင် အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီက လူမဆန်သော ရာဇဝတ်မှုများကို တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ မရပ်တန့်သည့်အပြင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် အကြမ်းဖက်နေခြင်းကို တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင် လာခဲ့ကြောင်း၊ ထို့အတွက် အစီရင်ခံစာ (၃) စောင်လုံးတွင် အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ၏ တပ်ဖွဲ့များနှင့် ဆက်စပ် အဖွဲ့အစည်းများ မှ ကျူးလွန်ခဲ့သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု ပုံစံများနှင့် အတိုင်းအဆတို့ကို ရှင်းလင်းမြင်သာစွာ ဖော်ပြထားကြောင်း၊
(င) သို့ဖြစ်ရာ မိမိအနေဖြင့် စစ်အုပ်စုမှ ကျူးလွန်လျက်ရှိသော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ထပ်လောင်း မပြောဆိုတော့လိုကြောင်း၊ သို့သော် မြေပြင်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေမှာ မိမိတို့ တွေ့မြင်၊ ခန့်မှန်းရသည်ထက် များစွာဆိုးရွားလျက်ရှိသည်ကို မပြော၍ မရကြောင်း၊
(စ) စစ်ကောင်စီက အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် လေကြောင်းမှ ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခြင်း၊ ကျေးရွာများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်း၊ လူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ မတရား ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခြင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျားမအခြေပြု အကြမ်းဖက်ခြင်း၊ အတင်းအကျပ် တပ်သားစုဆောင်းမှုနှင့် အခြားအခြားသော နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်မှုခင်းများကို တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လုံးဝဥဿုံ လွတ်ကင်းစွာ ကျူးလွန်နေခြင်း ကြောင့် မြန်မာပြည်သူများမှာ ယခင်က မကြုံ တွေ့ဖူးသော အတိုင်းအဆဖြင့် နေ့စဉ် နေ့တိုင်း အလွန်အမင်း ဒုက္ခကျရောက်နေရကြောင်း၊
(ဆ) ထို့ပြင် စီးပွားရေး သာယာဝပြောမှု မရှိခြင်းကြောင့် လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်မှာ နိုင်ငံ့ ဆင်းရဲ နွမ်းပါးမှု သတ်မှတ်ချက်အောက်ကို ရောက်ရှိနေပြီး အခြေခံအဆောက်အအုံ ပျက်စီးမှုကို လည်း မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော ရာဂီမုန်တိုင်းက အဆမတန် ဆိုးရွားစေခဲ့ကြောင်း၊
(ဇ) ယခုအခါ ၃.၄ သန်းသောပြည်သူမှာ နေရပ်စွန့်ခွာနေရပြီး ၁၈.၆ သန်းမှာ လူသားစာနာ အကူအညီများ အထူးလိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုသည်လည်း အရေးပေါ်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီး ပြည်သူများအနေဖြင့် ပညာရေး၊ စိတ်ပိုင်းနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှစ်မျိုးလုံးအတွက် သင့်တင့်မျှတသော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ကဲ့သို့ သော လူမှုရေးဝန်ဆောင်မှုများ ရရှိရေးမှာလည်း ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ငြင်းပယ်၊ တားဆီးခံနေ ရကြောင်း၊
(ဈ) ထို့အတွက် အမျိုးသမီးများ၊ မိန်းကလေးငယ်များနှင့် ကလေးငယ်များအနေဖြင့် စစ်အုပ်စု ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ၏ ဒဏ်ကို ခါးစည်းခံနေရကြောင်း၊
(ည) တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရိုဟင်ဂျာပြည်သူများအနေဖြင့်လည်း စစ်အုပ်စု၏ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို အများဆုံး ရင်ဆိုင်နေရပြီး ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသားများနှင့် လူငယ်များ မှာ အတင်းအကျပ် စစ်သားစုဆောင်းခြင်းခံနေရပြီး အသိုက်အဝန်းတစ်ခုလုံးမှာ လူသား ချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကျပ်အတည်းသို့ ကျရောက်နေကြောင်း၊
(ဋ) IIMM အနေဖြင့် ၎င်းတို့ စုဆောင်းရရှိထားသည့် မြောက်များစွာသော အချက်အလက် များနှင့် သက်သေများအပေါ် အခြေခံကာ စစ်ကောင်စီမှ ကျူးလွန်ထားသည့် ရာဇဝတ်မှု များမှာ စစ်ရာဇဝတ်နှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုမြောက်သည်ဟု မှတ်ချက်ပြုထားကြောင်း၊
(ဌ) မိမိတို့အနေဖြင့် ယင်းအဆိုကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံကြောင်း၊
(ဍ) စစ်အုပ်စုမှ မတရား စစ်အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်မီနှင့် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်း ပြီးနောက်ပိုင်း၌ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုများသာမက ယခုလအတွင်း ဘုတလင် မြို့နယ်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုမှာ စစ်အုပ်စု၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ထပ်မံ ညွှန်ပြပေးနေသည့် ခိုင်လုံသော သက်သေတစ်ခုပင်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဎ) အချို့သော သူများမှာ အပိုင်းပိုင်း ခုတ်ထစ်ခံထားရကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ခန္ဓာကိုယ် အစိတ် အပိုင်းများမှာ ကျဲပြန့်လွင့်စင်နေကြောင်း၊ ဦးခေါင်းများနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာ အစိတ်အပိုင်း များမှာ အရပ်သားနေအိမ်များ၏ ခြံစည်းရိုးများ၌ ချိတ်ဆွဲခံထားရကြောင်း၊ ဤဖြစ်စဉ်မှာ အလွန်အမင်း ထိတ်လန့်ဖွယ်ကောင်းကြောင်း၊
(ဏ) သို့ရာတွင် ယခုဖြစ်စဉ်မှာ သီးခြားဖြစ်စဉ် မဟုတ်ကြောင်း၊ အချို့သော ဖြစ်စဉ်များတွင် လူပုဂ္ဂိုလ်များမှာ အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခံထားရကြောင်း၊
(တ) ထို့ကြောင့် အချို့သော ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဤမျှ လူမဆန်သော စစ်ကောင်စီအား ထောက်ခံအားပေးကာ လက်နက်၊ ခဲယမ်း၊ နှစ်မျိုးအသုံးပြုနိုင်သည့် ပစ္စည်းများနှင့် ဆက်စပ် နည်းပညာများကို မည်သို့သော စိတ်အခြေအနေဖြင့် ပံ့ပိုး ထောက်ပံ့ပေးနေနိုင်သည်ကို မိမိ အနေဖြင့် မေးခွန်းထုတ်လိုကြောင်း၊
(ထ) ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက လုံခြုံရေးကောင်စီအား မြန်မာနိုင်ငံ ၏ အလုံးစုံသော အခြေအနေကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးထံသို့ လွှဲပြောင်းပေး ရန် ကြိမ်ဖန်များစွာ တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် ၎င်း၏ တောင်းဆိုချက်ကို ထပ်တူ ထပ်မျှ တောင်းဆိုလိုကြောင်း၊
(ဒ) မိမိ ယနေ့ ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းဖြင့် စစ်ကောင်စီက ကျူးလွန်လျက်ရှိသော ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် ဒေသတွင်း ရိုက်ခတ်မှုတို့ကို မပေါ့လျော့စေလိုကြောင်း၊ သို့သော် မြေပြင်အခြေအနေမှာ စကားလုံးများဖြင့် ဖော်ကျူး၍ မရသည်အထိ အလွန်အမင်း ကြေကွဲဖွယ်ကောင်းသည်ကို အလေးအနက်ထား ပြောကြားလိုကြောင်း၊
(ဓ) မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မြန်မာပြည်သူများအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်း ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့မှာ ဇိမ်ခံ စံနှုန်းများ ဖြစ်နေသည်ဟုပင် ဆိုရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ချိန်တစ်ခါက ထွန်းကားခဲ့သည့် မိမိတို့၏ ဒီမိုကရေစီသည် အာဏာပါဝါကို ဆာလောင်ငတ်မွတ်နေပြီး ပြည်သူ့ဆန္ဒ စစ်စစ်ကို အမြဲတစေ မျက်ကွယ်ပြုခဲ့သည့် စစ်အာဏာရှင်ကြောင့် ဆွဲချခံထားရကြောင်း၊
(န) စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အမှားများကို သိမြင်ရမည့်အစား အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန်အတွက်ပင် စီစဉ်နေကြောင်း၊ ယင်းမှာ အဓိပ္ပါယ် လုံးဝ မရှိကြောင်း၊
(ပ) စစ်ကောင်စီသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု ၏ လက်သည် တရားခံဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့် အရေးဥပဒေနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေများကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဖ) ၎င်းတို့အနေဖြင့် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲမှတဆင့် ဖော်ထုတ်ပြသထားသည့် ပြည်သူ့ဆန္ဒကို လစ်လျူရှုကာ တရားမဝင် အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်း ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များကို ဆက်လက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားကာ နိုင်ငံရေးပါတီအများစု ကိုလည်း ဖျက်သိမ်းထား သည်ကို အားလုံးအနေဖြင့် မမေ့လျော့သင့်ကြောင်း၊
(ဗ) ထို့ကြောင့် ပြဿနာ၏ ဇစ်မြစ်ဖြစ်သည့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်၊ တရားမဝင်သော စစ် အာဏာသိမ်းမှုနှင့်တကွ ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် အစဉ်အလာတို့ကို မဖြေရှင်းပါဘဲ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာမှု အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊
(ဘ) နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် စစ်ကောင်စီမှ စီစဉ်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲအား နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်တစ်ခုအဖြစ် ထင်ယောင်မမှားသင့်ကြောင်း၊ စစ်ကောင်စီ မှ စီစဉ် သော မည်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကမျှ လွတ်လပ်၊ တရား မျှတမှုနှင့် အားလုံးပါဝင်မှု ရှိမည်မဟုတ်ကြောင်း၊ ယင်းအစား ပဋိပက္ခများနှင့် ပြည်သူ့ဒုက္ခ တို့ကိုသာ တိုးပွားလာစေမည် ဖြစ်ကြောင်း၊
(မ) မြန်မာပြည်သူများအနေဖြင့် စစ်ကောင်စီက စီစဉ်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲ ကို အပြင်းထန်ဆုံး ကန့်ကွက်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာမှလည်း အလားတူ လုပ်ဆောင်ရန် တောင်းဆိုကြောင်း၊
(ယ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ငင်း အရေးတကြီးဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စမှာ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းမှု ရပ်တန့်ရေးပင်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ရ) ထို့အတွက် နိုင်ငံတကာအား အောက်ပါအတိုင်း တောင်းဆိုလိုပါကြောင်း-
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် မြေပြင်၌ရှိသော ပြည်သူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ အန္တိမ ရည်မှန်းချက် အောင်မြင် စေရန်နှင့် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ရန် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ်တွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေး လမ်းပြမြေပုံနှင့်အညီ အကောင် အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊
ရိုဟင်ဂျာပြည်သူများ နေရပ်သို့ လုံခြုံဘေးကင်းစွာ၊ သိက္ခာရှိစွာနှင့် ဆန္ဒအလျောက် ပြန်လည်သွားရောက်နိုင်ရန် အထောက်အကူပြုမည့် ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီး ရေး ကတိကဝတ်သည် မိမိတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ပါဝင် ကြောင်း၊
သို့ရာတွင် မိမိတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုတည်းဖြင့် မလုံလောက်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းထံမှ အကူအညီ အထူးလိုအပ်ကြောင်း၊ မိမိတို့၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊ ဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဒီမိုကရေစီစနစ် သန်မာ သည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် မိမိတို့ ပြည်သူများ၏ အသက်အိုးအိမ်အား ကယ်တင်နိုင် ရန်အတွက် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း၊ ဤတွင် မိမိတို့ ပြည်သူများအား အကူအညီများ ပေးအပ်နေသည့် မိတ်ဖက်များကို ကျေးဇူးတင်လိုကြောင်း၊
သို့ရာတွင် လိုအပ်သူများထံသို့ တန်းတူညီမျှသော၊ ပြိုင်တူဖြစ်သော လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီများအား ပိုမို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် ထိရောက်သော နိုင်ငံတကာ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ တိုးချဲ့သင့်ကြောင်း၊ ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့် အရေး ကာကွယ်၊ မြှင့်တင်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်နေသော ဒေသခံ အစုအဖွဲ့များ နှင့် အဖွဲ့အစည်းများထံသို့ ပြုသာပြင်သာစီစဉ်နိုင်သော ရန်ပုံငွေများ တိုက်ရိုက် ပံ့ပိုးပေးသင့် ကြောင်း၊
အကြမ်းဖက် စစ်အုပ်စုမှ အပြစ်မဲ့ ပြည်သူများအပေါ် ကျူးလွန်နေသည့် ရာဇဝတ်မှု များအား ထပ်တိုး ကျူးလွန်ခြင်းကို တားမြစ်ရန် ပစ်မှတ်ထားသော အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခြင်းနှင့် စစ်ကောင်စီထံသို့ ဘဏ္ဍာငွေ၊ လက်နက်၊ ခဲယမ်းနှင့် လေယာဉ်ဆီ အပါအဝင် နှစ်မျိုးသုံးပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့မှု ရပ်တန့်ခြင်းတို့က အဓိကကျသော နည်းလမ်းများဖြစ်ကြောင်း၊
ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် အစဉ်အလာကိုလည်း အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းစေရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဤ ရာဇဝတ်သားများကို တရားဥပဒေကြောင်းအရ တာဝန်ခံမှု ရှိစေရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊
လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီ မှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလုံးစုံသော အခြေအနေ ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ လွှဲပြောင်းရေး တောင်းဆိုချက်အား အလေးထား စဉ်းစားသင့်ပြီး ရောမစာချုပ်၏ စာပိုဒ် (၁၄) အောက်မှ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး ထံသို့ မြန်မာအရေးကို လွှဲပြောင်း ခြင်းဖြင့် ထိရောက်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊
သို့မဟုတ်ပါက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အား အသုံးချရေးကို ဦးတည်နိုင်ကြောင်း၊ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ စစ်အုပ်စုမှ အကျိုးခံစား နေသည့် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့်ကို ချွင်းချက်မရှိ အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရမည်ဖြစ် ကြောင်း၊
လုံခြုံရေးကောင်စီမှ မြန်မာအရေးကိစ္စအပေါ် အချိန်မှီ ထိရောက်သော ဆုံးဖြတ် ချက် ချနိုင်ရန် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံအနေဖြင့်လည်း အသုံးချနိုင်သည့် နည်းလမ်းအားလုံးကို အသုံးပြုသင့်ကြောင်း၊
(လ) သို့ပါ၍ မေးမြန်းလိုသည်မှာ IIMM အကြီးအကဲအနေဖြင့် ယန္တာရားမှ သက်သေ အထောက်အထားများကို အချိန်မှီ ထိရောက်စွာ စုဆောင်း နိုင်ရေးအတွက် ယန္တရား၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အား ချဲ့ထွင်နိုင်မည့် နည်းလမ်းကို အကြံပြုပေးရန်၊ အထူးအစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူအနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူ များ၏ အသက်အိုးအိမ်ကို ကယ်တယ်ရေးအတွက် ၎င်း၏ တောင်းဆိုချက် အား အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများမှ ထိရောက်စွာ အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် နည်းလမ်းများကို ဖြေကြားပေးရန်၊ အထူးကိုယ်စားလှယ် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အနာဂတ်ထူထောင်ရေးအတွက် အသင့်လျော်ဆုံး ဖြစ်မည့် နည်းလမ်းများနှင့် စစ်ကောင်စီ မှ စီစဉ်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် ၎င်း၏ အမြင်အား ပြောကြားပေးရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဆိုးရွားသော အခြေအနေအား ဖြေရှင်းရန် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းမှုရှိသော အစီအစဉ်များနှင့် ဆောင်ရွက်ချက် များကို (၃) ဦးလုံးအနေဖြင့် မည်သို့ စုပေါင်းလုပ်ဆောင် သွားရန် ပြင်ဆင်ထားသည်ကို သိရှိလိုကြောင်း။
၄။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to United Nations, at the Combined Briefing on Myanmar at the Third Committee of the 79th session of the UN General Assembly
(New York, 29 October 2024)
Mr. Chair,
I wish to begin with the note of appreciation to the briefers.
First, I wish to express my warmest appreciation to the UNSG Special Envoy Ms. Julie Bishop for assuming her role since late May this year and subsequent engagements relevant stakeholders and member states.
Second, I would like to extend my deepest gratitude to the Head of IIMM Mr. Nicholas Koumjian and his team for the commendable effort carrying out the mandate of the mechanism and their dedicated effort on issuing annual reports and concurrent statements and press releases on Myanmar.
Third, Myanmar wholeheartedly thanks the Special Rapporteur Mr. Tom Andrews for his unwavering enthusiasm raising awareness on the situation of Myanmar, including the challenges faced by Rohingya people and vulnerable groups, and his consistent urge for effective international response.
Their respective roles are important for addressing the issue of Myanmar. As I mentioned in the Fifth Committee two weeks ago, to enable them to implement their mandates effectively, we, the member states need to support them and provide sufficient funding.
Mr. Chair,
As reported to the committee by the briefers, the situation in Myanmar has evolved further complexing and severely devastating since the unlawful military coup attempt on 1 February 2021.
The political, security, humanitarian and human rights conditions have alarmingly deteriorated even beyond the reporting periods covered in the respective reports.
Four years into the unlawful coup, the perpetrating junta has not stopped its heinous crimes for once but rather escalated its campaign of terror against the civilians across the country.
In this regard, all three reports on Myanmar have clearly observed and identified the forms and scales of atrocities conducted by the vicious junta’s forces and its affiliates. I would therefore not repeat the list again.
Nevertheless, Mr. Chair, I would be remiss not to underscore that the situation on the ground is far more dire than we could see and expect.
The military’s indiscriminate aerial bombings on the civilian population, torching villages, mass killing of civilians, arbitrary arrest and detention, torture and violence in forms of sexual and gender-based, forced conscription, and other transnational organized crimes committed in the complete absence of rule of law have been resulting in the immense suffering of Myanmar people every day at an unprecedented level.
Besides, there is a lack of economic prosperity as half of the population is currently living under the national poverty line and infrastructural damages being exacerbated by the recent Typhoon Yagi.
More than 3.4 million people are displaced and over 18.6 million people remain in need of humanitarian assistance.
Food insecurity has reached to an emergency level and people’s access to social services such as education and adequate healthcare for both physical and mental have been deliberately denied and obstructed.
Meanwhile, women and girls and children are bearing the brunt of the junta’s atrocities.
At the same time, Rohingya people stand most vulnerable from the military’s violation of human rights where Rohingya men and youth are being forcible recruited, and the entire community placed under humanitarian disaster.
The IIMM has concluded that the crimes perpetrated by the junta have amounted to war crimes and crimes against humanity, based on abundant information and evidence it has collected.
We strongly agree to this conclusion.
Because alongside the pre-coup and post-coup crimes committed by the junta, the most recent incident which occurred in Butalin Township in this month serves as another solid illustration to prove the junta’s brutality.
Some victims were decapitated. Their body parts were dismembered and scattered apart. Their heads and body parts were hung on fences of civilian houses. It is horrendous.
This is not an isolated case. In some cases, individuals were burnt alive.
I wish to ask, how could some member states support this inhumane military junta and supply arms, weapons and dual-use items and related technologies to this atrocious junta?
The UN High Commission for Human Rights has repeatedly called on the UN Security Council to refer the full scope of the current situation in Myanmar to the ICC. I hereby echo his calls.
Mr. Chair,
My statement today cannot over simplify the junta’s vicious atrocities and its consequences falling on our people and affecting the entire region. But I wish to stress that the grim reality on the ground is extremely tragic and unspeakable.
Peace and security, together with stability, prosperity, development, fundamental human rights and the rule of law all too seem luxury for Myanmar and its people. Our once flourishing democracy has been dragged down by the military dictatorship which is in thirst of power, and which often disregard people’s interests and will.
Without realizing its wrongful deeds, the junta has been planning for sham elections.
This is completely absurd.
The junta, in fact, is guilty of war crimes and crimes against humanity. It has flagrantly violated international human rights law and the international humanitarian law. One must also not forget that the junta totally ignored the people’s desire expressed through the 2020 free and fair elections by staging an illegal coup; many political leaders have been arrested and detained by the junta. Many political parties were dissolved.
We cannot therefore resolve the current political and humanitarian crisis unfolding in Myanmar without addressing the root cause, in this case, it is the military dictatorship and its unlawful coup as well as its culture of impunity.
The international community must not be misled by the junta’s plan for sham elections as a political exit. Any elections under the military junta will neither be free, fair nor inclusive, rather protract the conflicts and deeper the people’s suffering. Accordingly, Myanmar people reject it in the strongest term and ask all members of the international community to act likewise.
Mr. Chair,
What matters most in Myanmar now is ending the military dictatorship and its unlawful coup. The followings are our appeal to the international community: -
- The National Unity Government, EROs, CSOs, and people on the ground have been working together to fulfill this ambition as well as to build a federal democratic union through the guiding political roadmap mentioned in the Federal Democratic Charter.
- Our pledge to create a conducive environment for the safe, dignified and voluntary repatriation of Rohingya remains an integral part of our effort.
- However, Myanmar’s effort alone will not be sufficient. We require substantial assistance from the international community. We believe that our neighbouring countries, regional actors and the strong democracies in the world have a role to play and are suited to help saving the lives of our people.
- At this juncture, we appreciate our partners who have been extending meaningful assistances towards our people.
- But effective international action shall be further provided in forms of equal and parallel humanitarian assistance to all in need and direct and flexible funding to local groups and organizations acting to promote and protect human rights in Myanmar.
- Imposing targeted sanctions, ending financial aid and supplies of arms and weapons, dual-use items including jet fuel, to the junta are the key means to stop the perpetrating junta from committing further atrocious crimes against the innocent civilians.
- Finally, to end the culture of impunity, these criminals must be held accountable through justice means. The UN Security Council should take into account the renewed calls made by the High Commissioner for Human Rights to refer the full scope of the current situation in Myanmar and act effectively by referring Myanmar’s case to the Persecutor of the International Criminal Court under Article 14 of the Rome Statute. Otherwise, member states can invoke the application of universal jurisdiction. The junta’s decades long impunity must end without exception.
- Similarly, the General Assembly must use its all possible tools to make the UN Security Council to take timely decisive action on Myanmar.
In this regard, I wish to end by raising following questions: -
i. Mr. Nicholas – how would you suggest expanding the scope of your mandate to make sure the evidences your office collected be used efficiently and timely?
ii. Mr. Special Rapporteur – in what ways can member states effectively implement your call to action to save lives of our people?
iii. Madam Special Envoy –can you share your view on the most suitable means to end the military dictatorship and building a better future in Myanmar as well as to stop the junta’s planned sham elections?
iv. To three of you, how will you strengthen your plans and actions in a coordinated and coherent manner to proceed collectively in addressing the turmoil in Myanmar effectively and timely?
I thank you.
*****
